Tematyka

Portal danych monitoringu hydrometeorologicznego to bogaty i różnorodny zasób informacji o środowisku przyrodniczym Wielkopolskiego Parku Narodowego. Można znaleźć tu zarówno zbiory danych z wynikami wieloletnich pomiarów i obserwacji stanu atmosfery, wód powierzchniowych i podziemnych, jak i komentarze naukowe do nich. Dane są zaprezentowane również na wykresach zbiorczych. Stanowiska pomiarowe są zwizualizowane w specjalnym geoportalu na tle map tematycznych. Bieżące dane meteorologiczne mierzone w stacji meteorologicznej Jeziory można podejrzeć pod tym linkiem.

Ze wszystkich danych zamieszczonych w portalu można korzystać w pełnym zakresie pod warunkiem zacytowania źródła.

Wielkopolski Park Narodowy jest jednym z 23 obszarów o najwyższym statusie prawnej ochrony przyrody w Polsce. O jego unikalności świadczą między innymi cechy ukształtowania terenu i powiązany z tym charakterystyczny układ obiegu wody. WPN leży w obszarze krajobrazu młodoglacjalnego, wykształconego w ostatniej epoce lodowcowej, ponad 10 tys. lat temu. Charakteryzuje się dużym nagromadzeniem różnorodnych form terenu: wzgórz morenowych, kemów, ozów, ale również obniżeń terenu: rynien podlodowcowych, obniżeń wytopiskowych. W wyniku procesów, które stworzyły obecny krajobraz Parku powstała struktura geologiczna naprzemianległych warstw skał przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych. Ukształtowanie terenu i budowa geologiczna warunkują obieg wody w przyrodzie.

Profil geologiczny przez obszar Wielkopolskiego Parku Narodowego (źródło: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, arkusz 507 Mosina. Państwowy Instytut Geologiczny 1996)

Bogate środowisko przyrodnicze Parku rozwija się w ścisłej zależności od warunków wodnych. Wykształcone na polodowcowych formach terenu siedliska roślin zmieniają swój zasięg w zależności od szeregu czynników środowiskowych. Woda stanowi jeden z najważniejszych warunków przetrwałości siedlisk. Dotyczy to również organizmów zwierzęcych.

Zauważalny w przyrodzie niedobór wody wynika z warunków klimatycznych, budowy geologicznej, ale także z działalności człowieka. Ten proces często powoduje zubożenie różnorodności biologicznej, degradację siedlisk. Drugim czynnikiem zmieniającym warunki siedliskowe jest pogarszająca się jakość wody. Zadaniem służb Parku, ale też społeczeństwa jest przeciwdziałać tym tendencjom. Należy to czynić poprzez

  • retencjonowanie wody,
  • eliminację negatywnych skutków działalności człowieka,
  • monitorowanie i prognozowanie zmian w lokalnym cyklu hydrologicznym,
  • opracowywanie zrównoważonych praktyk w zakresie użytkowania i ochrony wód,
  • zwiększenie integracji realizacji celów środowiskowych i ochrony wód,
  • prowadzenie zabiegów renaturyzacyjnych siedlisk hydrogenicznych,
  • partycypację społeczeństwa w ochronie środowiska i zasobów wodnych – monitoring partycypacyjny na poziomie lokalnym,  
  • wzmocnienie edukacji ekologicznej wśród społeczeństwa (dzieci i młodzieży): edukacja w środowisku- edukacja o środowisku – edukacja na rzecz środowiska.

Dyrekcja Wielkopolskiego Parku Narodowego realizuje monitoring składowych obiegu wody w przyrodzie Parku. We współpracy z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza, od lat realizowane są obserwacje i pomiary warunków meteorologicznych, hydrologicznych i hydrogeologicznych. Wieloletnie serie pomiarowe temperatury i wilgotności powietrza, wysokości opadów atmosferycznych, wahań poziomów wód powierzchniowych i podziemnych oraz jakości wody stanowią podstawę do określania tendencji zmian stosunków wodnych oraz przewidywania zmian. Badania naukowe nakierowane są na identyfikację przyczyn zmian w hydrosferze, ich skutków oraz sposobów przeciwdziałania.